مصاحبه با خانم دکتر حمیده پاک نیت متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین   که به مناسبت  هفته ملی جمعیت انجام شد. 

دکتر حمیده پاک نیت درخصوص تعریف ناباروری فرمودند : ناباروری به ناتوانی در باردار شدن بعد از یکسال مقاربت محافظت نشده در خانمها گفته می شود .

این متخصص نازایی در ادامه عنوان کردند :  در خانمهایی که کمتر از 35 سال دارند  ، فرصتی راکه به خانمها برای باردار شدن داده می شود  یکسال است ولی برای خانمهای که بالای 35 سال دارند 6 ماه فرصت می دهیم تا باردار شوند اگر بعد از 6 ماه بارداری اتفاق نیافتاد نازایی تلقی می شوند ولی در خانمهایی که بالای 40 سال دارند بلافاصله در اولین مراجعه به پزشک بررسی های ناباروری  شروع می شود . 
در پاسخ به اینکه حداکثر میزان باروری در چه سنی است ؟ ذکر کردند حداکثر میزان باروری در سن 20 تا 24 سال است تا 32 سالگی به مقدار کمی باروری کاهش پیدا می کند در سنین 35 تا 39 سالگی ای کاهش  با سرعت بیشتری ادامه پیدا می کند .

سن چه اهمیتی در باروری دارد ؟

در روند تکاملی دستگاه تناسلی ، در دخترها که از دوره جنینی شروع می شود در زمان تولد یک تا دو میلیون فولیکول وجود دارد در طی سالهای باروری تعداد فولیکولها کم می شود ودر زمان بلوغ به 300 تا 500 هزار تا می رسد ،در طی دوران باروری تعداد فولیکول ها کاهش پیدا می کند در 37 تا 38 سالگی به 2500 می رسد و این کاهش تا زمان یائسگی یعنی طی 10 تا 15 سال بعد با سرعت بیشتری ادامه پیدا می کند طوری که در زمان یائسگی تعداد فولیکولها حدود1000  عدد می رسد  بنابراین ما افزایش تخلیه فولیکولی و کاهش باروری را از سنین 37 تا 38 ساگی داریم و تا شروع یائسگی که حدوداً 13 سال بعد است حوالی سنین 51 سالگی اتفاق می افتد . پس اهمیتی که سن روی باروری دارد هم  اثر روی تخمکها دارد  و هم روی کیفیت تخمکها اثر می گذارد و در خانمهایی که سن بالای 40 سال دارند بعلت کاهش کیفیت تخمکها سقط هم افزایش پیدا می کند.

سن چه اثراتی روی میزان باردار شدن در یک خانم دارد ؟

همانطور که در سئوال قبل گفته شد افزایش سن با کاهش تخمکها همراه است و همچنین  کاهش کیفیت  تخمکها که منجر به افزایش سقط و موجب اختلالات کروموزومی می شود از طرفی افزایش سن باعث تغییراتی در رحم می شود طوری که توانایی پذیرش و نگهداری جنین در رحم هم کاهش پیدا می کند 
چه عواملی در کم شدن باروری موثر است و چرا میزان بارداری در سالهای اخیر کاهش یافته است ؟ امروزه در کشورهای توسعه یافته و همینطور کشورهای در حال توسعه زمان باروری و بارداری به تعویق افتاده است ، در حال حاضر زوجین ترجیح می دهند بعد از ثبات مالی و ثبات روابط دو طرفه دارای فرزند شوند . از طرفی سن ازدواج نیز بالا رفته است ، ازدواج های دیر هنگام خود از عواملی است که باعث کاهش میزان باروری می شود استفاده بی رویه و زیاد از روشهای جلوگیری از بارداری هم خود از عواملی است که در کم شدن بارداری کمک می کند از طرفی وجود روش های کمک باروری IUI  و همینطور ART  که ما IVF  را انجام می دهیم که حتی در سنین یائسگی هم خانمها می توانند صاحب فرزند شوند باعث شده میزان باردارشدن و باروری کاهش پیدا می کند چون همانطور که گفتم ، سن فاکتوری است که روی کیفیت و کمیت تخمک اثر می گذارد ودر IVF و استفاده از تخمک اهدایی مشکل را تا حدود زیادی حل می کند . 

بهترین زمان مناسب برای انجام  بررسی های ناباروری  در زوجین چه زمانی است؟

همانطور که قبلا اشاره شد در خانمهایی که کمتر از 35 سال دارند ما به زوجین تا یکسال قرصت بارداری می دهیم اگر بارداری اتفاق نیفتد ارزیابی ها را شروع می کنیم و در خانمهایی که بالای 35 سال هستند 6 ماه فرصت می دهیم و اگرحامگی رخ نداد ارزیابی ها شروع می شود ولی در خانمهای بالای 40 سال بلافاصله ارزیابی ها را شروع می کنیم . 
برای ارزیابی زوجین نابارور چه بررسی هایی انجام می شود ؟ یکی از آزمایشات مهمی که وضعیت باروری یک خانم را بررسی می کند . آزمایشات هورمونی است که در روزهای اول عادت ماهیانه انجام می شود. همچنین  انجام سونوگرافی واژینال که تعداد فولیکولهای یک فرد را  مشخص می کند  و درخواست انجام  آزمایشات کلی که یک خانم از نظر سلامت کلی بررسی شود ، انجام پاپ اسمیر ، سونوگرافی سینه که حتما باید انجام شود و همچنین جزء آزمایشات اولیه یه آزمایش اسپرمو گرام هم حتما درخواست خواهد شد. .

خوب اما شما گفتید که سن ارتباط مستقیمی با کاهش ذخیره و باروری دارد ، آیا می شود به نحوی  این کاهش ذخیره تخمدانی را به تعویق  انداخت ؟

در جواب این سئوال باید گفت اگر که بشود جهان هستی را متوقف کرد می شود کاهش ذخیره تخمدانی  را هم انجام داد  . بنابراین در اصل به هیچ عنوان نمی توانیم این کار را انجام بدهیم و لی عواملی هستند که به تعویق انداختن کاهش ذخیره تخمدانی کمک می کنند که مهمترین ان مدیریت استرس می باشد که با تاثیری که روی هورمون کورتیزول می گذارد می تواند روی تخمک گذاری و پرولاکتین تاثیر گذار باشد همچنین استفاده از یوگا و کلاسهای ورزشی ، ترک سیگار و دخانیات ، استفاده از رژیم غذایی سالم و استفاده از میوه ها و سبزیجات و مغزها در تعویق کاهش ذخیره تخمدانی کمک کننده می باشد و استفاده کمتر از کربو هیدراتها ، نمک و شکر نیز در کیفیت بهتر تخمکها موثر و کمک کننده است مسئله مهمترین دیگری که وجود دارد تغییر سبک زندگی و Life style فرد است به این ترتیب که مصرف روزانه 8 لیوان آب ، داشتن ورزش مناسب که خود این موارد به بهبود جریان خون و در نتیجه  تعویق کاهش ذخیره تخمدانی کمک می کنند همچنین داشتن وزن مناسب به جلوگیری از افت کیفیت تخمکها کمک کننده است  و نیز استفاده از مکمل ها به کیفیت تخمکها کمک می کند. 

آیا سن در باروری آقایان هم تاتیر گذار است ؟

در مردان هم کیفیت مایع منی با افزایش سن تغییر می کند تعداد اسپرم ها ، تحرک و شکل  آنها تغییر می کند . مردان نیز  با تغییر سبک زندگی یعنی با ورزش ،  تغذیه سالم و کاهش مصرف سیگار و الکل و دخانیات می توانند مدت ناباروریشون را بالا ببرند و کمک زیادی به حفظ باروری خود نمایند .